بیت کوین به عنوان اولین ارز دیجیتال در سال 2009 به جوامع جهانی معرفی شد. استقبال بی‌سابقه مردم از این دارایی توسعه و شکل‌گیری سایر ارزهای دیجیتال موجود در بازار را با خود به همراه داشت. رمز ارزهایی که بعد از بیت کوین به وجود آمدند؛ اصطلاحا آلت کوین نامیده می‌شوند. در این مقاله آموزشی هشبان، ابتدا آلت کوین‌ها، ساختار و قابلیت‌های آن‌ها را مورد بررسی قرار می‌دهیم؛ در ادامه برترین جایگزین‌های بیت کوین را معرفی می‌کنیم.
آلت کوین (Altcoin) چیست؟
ارزهای دیجیتالی که بعد از بیت کوین معرفی و عرضه شدند؛ آلت کوین (Altcoin) نامیده می‌شوند. این اصطلاح از دو واژه Alternative به معنی «جایگزین» و Coin به معنی «ارز» گرفته شده است. آلت کوین‌ها عموما با هدف رفع ایرادات سیستمی و ساختاری بیت کوین توسعه داده می‌شوند. در حال حاضر بیش از 2 میلیون آلت کوین در بازار ارز دیجیتال قابل خرید و فروش هستند.
البته بسیاری از کاربران هر ارز دیجیتالی به جز بیت کوین و اتریوم را آلت کوین می‌نامند؛ چرا که بسیاری از پروژه‌های فعال در این حوزه فورک یکی از این دو ارز دیجیتال هستند. اگر با بیت کوین و ساختار کلی آن آشنایی داشته باشید قطعا می‌دانید که تراکنش‌های کاربران در فرآیند استخراج بیت کوین به کمک ماینرها تایید و در شبکه ثبت می‌شوند.
ارزهای دیجیتالی که برای حفظ امنیت، کنترل و مدیریت شبکه از الگوریتم اجماع اثبات کار استفاده می‌کنند؛ قابل استخراج هستند. در حالت کلی انرژی زیادی در فرآیند استخراج ارز دیجیتال مصرف می‌شود؛ از سوی دیگر تجهیزات مورد نیاز برای استخراج بسیار گران قیمت هستند. حتی برخی افراد نسبت به گرمای تولیدی ماینرها هنگام مشارکت در استخراج ابراز نگرانی می‌کنند و معتقدند استخراج می‌تواند اثرات زیست محیطی غیرقابل جبرانی با خود به همراه داشته باشد.
توسعه‌دهندگان با در نظر گرفتن تمام عواملی که ذکر شد؛ الگوریتم‌های اجماع متفاوتی را برای اعتبارسنجی تراکنش‌ها و ایجاد بلاک‌های جدید در ساختار پروژه‌های ارز دیجیتال خود به‌کار گرفتند. برای آشنایی بیشتر با نحوه عملکرد سایر الگوریتم‌های اجماع محبوب و کاربردی مقاله «آشنایی با انواع الگوریتم اجماع در بلاک چین» را مطالعه کنید.
همین رویکرد باعث شده تا آلت کوین‌های در برخی موارد قابلیت‌های کاربردی و متفاوتی ارائه دهند. هدف آلت کوین‌ها عموما شبیه به بیت کوین نیست. آلت کوین‌ها با توجه به ساختار و عملکرد، انواع متفاوتی دارند. بسیاری از آلت کوین‌ها در بستر بلاک چین اختصاصی پروژه به‌کار گرفته می‌شوند؛ به عنوان مثال اتر (Ether) یا همان توکن بومی شبکه اتریوم در زمینه پرداخت کارمزد تراکنش‌ها کاربرد دارد.
یکی از هارد فورک‌های محبوب بیت کوین به نام بیت کوین کش با اعمال تغییراتی در پروژه ظرفیت تعداد تراکنش‌های هر بلاک را افزایش داده است. در چنین ساختاری علاوه بر تسریع فرآیند ساخت بلاک، کارمزد تراکنش‌ها تا حد قابل توجهی کاهش می‌یابد.
لایت کوین هم با استفاده از الگوریتم اجماع اسکریپت (Scrypt)، علاوه بر کاهش انرژی مورد نیاز برای استخراج، عملکرد سریع‌تری دارد. برای درک بهتر آلت کوین‌ها در بخش بعدی انواع آن‌ها به صورت خلاصه معرفی می‌کنیم.
بیشتر بخوانید: بلاک چین چیست؟ راهنمای جامع بلاک چین
معرفی انواع آلت کوین ها
آلت کوین‌ها با توجه به ساختار و قابلیت انواع متفاوتی دارند. اگر از علاقه‌مندان به سرمایهگذاری در بازار ارز دیجیتال هستید؛ لازم است برای جلوگیری از ضررهای احتمالی قبل از انتخاب و خرید آلت کوین، تحقیقات لازم درباره دارایی دیجیتال مورد نظر را انجام دهید. آشنایی با انواع آلت کوین‌ها و نکات این بخش هم میتوانند در این مسیر کمک کننده باشند.
توکن پرداخت (Payment Token)
همانطور که از نام این دارایی دیجیتال مشخص است؛ توکن پرداخت برای تبادل ارزش بین افراد مورد استفاده قرار می‌گیرد. پروژه‌هایی که با هدف انتقال ارزش بین افراد طراحی شده‌اند؛ در دسته توکن‌های پرداخت قرار می‌گیرند. به عنوان مثال بایننس کوین (BNB) یک توکن پرداخت است.
استیبل کوین (Stablecoin)
بازار ارزهای دیجیتال از همان ابتدا به عنوان پرنوسان‌ترین بازار مالی شناخته شد. بسیاری از افراد به دلیل نوسانات شدید قیمت ارزهای دیجیتال جرات سرمایهگذاری در این حوزه را ندارند. استیبل کوین‌ها هم با هدف کاهش و کنترل نوسانات بازار توسعه داده شدند.
در واقع ارزش استیبل کوین‌ها همواره به یک دارایی مشخص مانند ارز فیات، طلا یا سایر فلزهای گران‌بها وابسته است. تتر (USDT)، یو اس دی سی (USDC) و دای (DAI) از استیبل کوین‌های محبوب بازار هستند. کاربران بازار ارز دیجیتال هنگام کاهش قابل توجه قیمت دارایی‌های دیجیتال میتوانند برای حفظ دارایی و جلوگیری از ضررهای احتمالی سرمایه خودشان را به استیبل کوین تبدیل کنند.
از سوی دیگر بسیاری از سرمایه‌گذاران طی بازار گاوی برای حفظ سود به دست آمده، دارایی دیجیتال خودشان را به تتر یا سایر استیبل کوین‌های محبوب بازار تبدیل می‌کنند. در حالت کلی می‌توان استیبل کوین‌ها را در دسته ارزهای دیجیتال ضد تورمی قرار داد.
توکن اوراق بهادار (Security Token)
توکن‌های اوراق بهادار به عنوان دارایی در بازار بورس به فروش می‌رسند. توکنیزه کردن (Tokenization) به فرآیندی اشاره دارد که در طی آن ارزش یک دارایی به توکن منتقل می‌شود. حالا سرمایه‌گذاران میتوانند آن دارایی را به صورت توکن خریداری کنند.
انواع دارایی‌ها مانند املاک یا سهام قابلیت توکنیزه شدن را دارند. ارزش توکن‌های اوراق بهادر از یک دارایی قابل معامله در دنیای واقعی گرفته می‌شود. البته ناگفته نماند که کاربرد این دسته از توکن‌ها در برخی موارد حفظ امنیت پروژه‌های بلاک چینی است.
توکن کاربردی (Utility Token)
توکن‌های کاربردی با هدف ارائه خدمات مشخصی در شبکه‌های بلاک چین توسعه داده می‌شوند. به عنوان مثال قابلیت برخی از توکن‌های کاربردی خرید خدمات درون شبکه‌ای بلاک چین، پرداخت کارمزد یا پاداش است. فایل کوین به عنوان یک توکن کاربردی برای خرید حافظه در شبکه و حفظ اطلاعات در بستری امن به‌کار گرفته می‌شود.
اتر هم یک توکن کاربردی است؛ چرا که برای پرداخت کارمزد تراکنش‌ها در بلاک چین اتریوم کاربرد دارد. خرید، فروش و نگهداری توکن‌های کاربردی در صرافیهای ارز دیجیتال امکان‌پذیر است. اما در حالت کلی، توکن‌های کاربردی به حفظ عملکرد و قابلیت اختصاصی شبکه‌های بلاک چین کمک می‌کنند.
میم کوین (Meme Coin)
با توجه به نام این دسته از دارایی‌ها، دلیل اصلی ایجاد و شکل‌گیری میم کوین در بیشتر موارد یک شوخی است. این دسته از دارایی‌های دیجیتال به صورت ناگهانی و طی بازه‌های زمانی بسیار کوتاه بین سرمایه‌گذاران محبوب می‌شوند.
میم کوین‌ها عموما به واسطه افراد محبوب و برجسته شناخته می‌شوند. این دسته از افراد با سوء استفاده از قدرتی که دارند؛ میم کوین‌ها را تبلیغ می‌کنند. در نهایت بعد از شناخته شدن و افزایش تقاضا طی یک بازه زمانی کوتاه سود قابل توجهی به جیب میزنند.
توکن حاکمیتی (Governance Token)
توکن‌های حاکمیتی حقوق مشخصی را در اختیار هولدرهای بلاک چین مورد نظر قرار می‌دهد. به عنوان مثال هولدرهای توکن حاکمیتی میتوانند در رای‌گیری‌های مربوط به تغییر پروتکل پروژه و تصمیمات مربوط به سازمان خودگردان غیر متمرکز (DAO) اظهار نظر کنند.
در واقع توکن حاکمیتی، ارز دیجیتال بومی بلاک چین‌های خصوصی است که عموما برای اعمال تغییرات مورد نظر توسعه‌دهندگان در ساختار و بستر شبکه مورد استفاده قرار می‌گیرد. توکن‌های حاکمیتی به دلیل همین رویکرد متفاوت به عنوان نوع مشخصی آلت کوین شناخته می‌شوند.
شت کوین (Shitcoin)
دارایی‌های دیجیتالی که قابلیت و ارزش خاصی ندارند؛ شت کوین نامیده می‌شوند. با این حال تجربه ثابت کرده است که در برخی موارد شت کوین‌ها به محض شناخته شدن، مورد استقبال باور نکردنی سرمایه‌گذاران قرار می‌گیرند. همین موضوع موجب شکل‌گیری نوسانات شدید قیمت در شت کوین‌ها می‌شود.
شبکه‌های اجتماعی نقش مهمی در محبوبیت و نوسان قیمت شت کوین‌ها دارند. از آنجایی که این دسته از دارایی‌های دیجیتال کاربرد و قابلیت خاصی ارائه نمی‌دهند؛ نمی‌توانند طی بازه‌های زمانی بلند مدت آینده روشنی در بازار داشته باشند. بنابراین اگر قصد خرید و سرمایهگذاری در شت کوین‌ها را دارید؛ تمام جوانب را بادقت بسنجید.
بیشتر بخوانید: آشنایی با اصطلاحات کاربردی بازار ارز دیجیتال
مزایا و معایب آلت کوین
در حالت کلی آلت کوین‌ها مزایا و معایب خاص خودشان را دارند. در این بخش مزایا و معایب آلت کوین‌ها از نظر کارشناسان فعال این حوزه را به صورت خلاصه مورد بررسی قرار می‌دهیم.
مزایای آلت کوین ؛ ارتقاء سیستم بیت کوین
همانطور که پیش‌تر هم گفته شد؛ آلت کوین‌ها نسخه ارتقاء یافته بیت کوین هستند. در واقع توسعه‌دهندگان آلت کوین‌ها با استفاده از تکنولوژی‌های روز سعی دارند ضعف‌های سیستمی و ساختاری بیت کوین را از بین ببرند.
مزایای آلت کوین ؛ ارائه قابلیت های کاربردی
ساختار کاربردی برخی از آلت کوین‌ها به گونه‌ای طراحی شده است که حتی بعد از گذشت چندین سال قادر به رفع نیازهای بخش بزرگی از جوامع خواهند بود. پروژه‌های این چنینی مانند اتریوم با ارائه قابلیت‌های کاربردی، قطعا آینده روشنی در بازار ارز دیجیتال دارند.
مزایای آلت کوین ؛ تنوع ارزی بالا
هر یک از آلت کوین‌های موجود در بازار با توجه به ساختار، قابلیت‌های متفاوتی ارائه می‌دهند. در واقع پروژه‌ها با توجه به کاربرد نقش منحصربه‌فردی در اقتصاد بازار ارز دیجیتال دارند. بنابراین سرمایه‌گذاران بعد از بررسی طیف گسترده‌ای از آلت کوین‌ها، گزینه مورد نظر خودشان را انتخاب می‌کنند.
معایب آلت کوین ؛ نقدینگی کم
همانطور که گفته شد؛ بازار آلت کوین‌ها به نسبت بیت کوین کوچک‌تر است. کاربران کمتری علاقه‌مند به خرید و سرمایهگذاری در آلت کوین‌ها هستند؛ همین موضوع موجب نقدینگی کم آلت کوین‌ها شده است. بنابراین به ریسک‌های احتمالی ناشی از نقدینگی کم و فروش سخت آلت کوین مورد نظر آگاه باشید.
معایب آلت کوین ؛ سخت بودن انتخاب بهترین گزینه
اگر با ساختار و قابلیت آلت کوین‌ها اشنایی داشته باشید؛ می‌دانید که هدف بسیاری از این پروژه‌ها شبیه به یکدیگر است. از سوی دیگر مدت زمان زیادی از معرفی ارز دیجیتال به جوامع جهانی نمی‌گذرد. تمام این عوامل دست به دست هم دادند و شناسایی بهترین آلت کوین برای سرمایهگذاری را سخت کردند.
بنابراین انتخاب آلت کوین برای بسیاری از کاربران فرآیندی سخت و چالش برانگیز است. حتما پیش از خرید و سرمایهگذاری کاربرد آلت کوین مورد نظر در دنیای واقعی را در نظر بگیرید؛ چرا که در بازار رقابتی امروز تنها پروژه‌های پرکاربرد موفق خواهند بود.
معایب آلت کوین ؛ احتمال کلاهبرداری
متاسفانه عموم مردم اطلاعات درستی از ارزهای دیجیتال ندارند و توسعه‌دهندگان از این موضوع سوء استفاده می‌کنند. تا به امروز تعدادی از پروژه‌های آلت کوین بخش قابل توجهی از سرمایه هولدرها را بالا کشیدند. بنابراین حتما پیش از سرمایهگذاری برای جلوگیری از هر گونه ضرر احتمالی اطلاعات مربوط به پروژه و توسعه‌دهندگان را بادقت مورد بررسی قرار دهید.
| مزایای آلت کوین | معایب آلت کوین |
| ارتقاء سیستم ارزهای دیجیتال | کوچک بودن بازار سرمایه و محبوبیت کمتر |
| ارائه قابلیت‌های کاربردی | نقدینگی کم |
| تنوع ارزی بالا | سخت بودن فرآیند شناسایی بهترین آلت کوین |
| پایایی بیشتر | احتمال کلاهبرداری و از دست رفتن سرمایه |
معرفی برترین آلت کوین های جایگزین بیت کوین
با توسعه بازار ارز دیجیتال تعداد آلت کوین‌ها روزبه‌روز در حال افزایش است. همانطور که پیش‌تر هم اشاره شد؛ هر یک از این دارایی‌های دیجیتال ساختار و کاربرد منحصربه‌فرد خودشان را دارند. انتخاب بهترین آلت کوین با توجه به تنوع بسیار بالای این دسته از دارایی‌های دیجیتال کار ساده‌ای نیست! برای تسهیل این فرآیند در این بخش برترین آلت کوین‌های جایگزین بیت کوین را معرفی می‌کنیم. برای بررسی بیشتر پروژه می‌توانید از سایت CoinMarketCap کمک بگیرید.
اتریوم
اتریوم (Ethereum) با رمز ارز بومی ETH، دومین شبکه بلاک چینی محبوب در بازار ارز دیجیتال است. این دارایی دیجیتال از نظر مارکت کپ (ارزش بازار) هم در رتبه دوم قرار دارد. این پروژه بعد از گذشت مدتی برای توسعه و ارتقاء عملکرد شبکه، الگوریتم اجماع خود را به اثبات سهام تغییر داد.
هدف ویتالیک بوترین به عنوان توسعه‌دهنده اصلی اتریوم، ارائه یک زیرساخت کاربردی برای ایجاد نرم افزارهای غیر متمرکز (Dapp) است. اکوسیستم اتریوم در حال حاضر در دیفای، گیمینگ، NFT، سازمان خودگردان غیر متمرکز و بسیاری از حوزه‌های دیگر فعالیت دارد. تمام این عوامل موجب شدند اتریوم به عنوان یکی از ستون‌های اصلی اکوسیستم ارزهای دیجیتال شناخته شود.
بایننس کوین
بایننس کوین (BNB) به عنوان توکن بومی بیکن چین و زنجیره هوشمند بایننس شناخته می‌شود. ارز دیجیتال BNB، کاربردهای متنوع و گوناگونی در صرافی بایننس دارد؛ به عنوان مثال شما می‌توانید با بایننس کوین کارمزدها را پرداخت کنید.
بایننس یکی از محبوب‌ترین صرافیهای ارز دیجیتال جهان است. رشد و برتری بایننس کوین در مقایسه با سایر پروژه‌ها از همین موضوع نشات می‌گیرد. با فراگیری ارزهای دیجیتال در جوامع جهانی و افزایش تعداد سرمایه‌گذاران، تحلیل‌گران آینده روشنی برای بایننس کوین پیش‌بینی می‌کنند.
ریپل
آلت کوین ریپل (XRP) سعی دارد با استفاده از تکنولوژی‌های روز یک سیستم پرداخت جهانی کاربردی و قابل قبول ایجاد کند. توسعه‌دهندگان این پروژه معتقدند که تحولات قابل توجهی در سیستم پرداخت جهانی به وجود می‌آورند. سرعت، مقیاس پذیری، ساختار غیر متمرکز و شفافیت به عنوان مزایای رقابتی ریپل شناخته می‌شوند.
سولانا
سولانا (Solana) با نماد اختصاری SOL یکی از سریع‌ترین پروژه‌های بلاک چینی فعال بازار ارز دیجیتال است. این آلت کوین با ثبت 65 هزار تراکنش در ثانیه عملکرد مقیاس پذیری قابل توجهی به کاربران شبکه ارائه می‌دهد. مقیاس پذیری بالا، عدم تمرکز و کارمزد پایین مزایای رقابتی سولانا نسبت به سایر پروژه‌ها هستند.
کاردانو
کاردانو (Cardano) با نماد اختصاری ADA یک شبکه بلاک چین متن باز سازگار با الگوریتم اثبات سهام است. کاربران میتوانند به کمک بستر به وجود آمده در شبکه کاردانو، نرم‌افزارهای غیر متمرکز خودشان را توسعه دهند. این پروژه هنوز به صورت کامل پیاده‌سازی نشده است. تحلیل‌گران معتقدند که اجراسازی تمام قابلیت‌ها مورد نظرف آینده روشنی برای کاردانو رقم خواهد خورد.
دوج کوین
دوج کوین (Dogecoin) با نماد اختصاری DOGE به عنوان اولین میم کوین بازار ارز دیجیتال شناخته می‌شود. این آلت کوین به کمک زیرساخت لایت کوین یک شبکه همتا به همتا متن باز ایجاد کرده است. توسعه‌دهندگان دوج کوین برای کنترل و مدیریت شبکه از الگوریتم Scrypt استفاده می‌کنند. بنابراین این آلت کوین در دسته دارایی‌های دیجیتال قابل استخراج قرار می‌گیرد.
فصل آلت کوین (آلت سیزن) چیست؟
اصطلاح فصل آلت کوین یا آلت سیزن (Altcoin Season) به دوره‌ای در بازار اشاره دارد که قیمت چندین آلت کوین به صورت هم زمان تا حد قابل توجهی افزایش پیدا می‌کند. این افزایش قیمت طی آلت کوین سیزن از بیت کوین و استیبل کوین‌های محبوب بازار هم بیشتر است.
اولین آلت سیزن در سال 2017 و بعد از معرفی قابلیت‌های کاربردی قرارداد‌های هوشمند توسط اتریوم اتفاق افتاد. در حالت کلی فصل آلت کوین تمرکز و افزایش تقاضا کاربران برای آلت کوین‌ها را نشان می‌دهد. همین موضوع موجب شده کارشناسان آلت کوین سیزن فرصت خوبی برای سرمایهگذاری و خرید بیت کوین بدانند.
بیشتر بخوانید: دامیننس بیت کوین (Bitcoin Dominance) چیست؟ اهمیت و کاربرد آن در بازار کریپتو
آینده آلت کوین ها در بازار ارز دیجیتال
اگر با ساختار پیچیده بازار ارزهای دیجیتال آشنایی داشته باشید؛ قطعا می‌دانید که پیش‌بینی روند بازار اصلا کار ساده‌ای نیست. از سوی دیگر نگرانی دولت‌ها نسبت به فراگیری دارایی‌های دیجیتال و تمرکز زدایی سیستم‌های مالی موجب شده همواره شاهد اعمال محدودیت از جانب کشورهای مختلف باشیم. اعمال قوانین از جانب دولت‌ها قطعا روند کلی بازار را تحت تاثیر قرار می‌دهد.
البته ناگفته نماند که برخی از این تغییرات میتوانند تاثیرات مثبتی در روند قیمت و فراگیری آلت کوین‌ها به وجود آورند. به عنوان مثال تحت پوشش قرار دادن آلت کوین‌ها توسط سیستم‌های بانکی می‌تواند محبوبیت ارزهای دیجیتال در جوامع را تا حد قابل توجهی افزایش دهد.
همانطور که در بخش‌های قبل هم گفته شد؛ بیش از دو میلیون آلت کوین در بازار ارز دیجیتال قابل خرید و فروش هستند. کاربرد بسیاری از این پروژه شبیه به یکدیگر است. بنابراین آلت کوین‌هایی در این بازار رقابتی موفق خواهند بود که حتی با وجود گذر زمان کاربرد داشته باشند. حتما پیش از انتخاب و خرید آلت کوین تحقیقات لازم را انجام دهید و تمام جوانب را بادقت بسنجید.
سخن پایانی
در این مقاله شما را با مفهوم آلت کوین، انواع و ابعاد مختلف آن آشنا کردیم؛ در ادامه به بررسی برترین آلت کوین‌های جایگزین بیت کوین پرداختیم. همانطور که مشاهده کرید؛ هدف از ایجاد و توسعه هر یک از آلت کوین‌ها متفاوت است.
با توجه به ساختار پیچیده دارایی‌های دیجیتال و جلوگیری از بروز مشکلاتی مانند کلاهبرداری حتما محتاطانه در این مسیر قدم بردارید. شما کدام آلت کوین را برای سرمایهگذاری انتخاب می‌کنید؟ نظرات و تجربیات خودتان را با ما هم به اشتراک بگذارید.