بلاک چین یک نوع پایگاه داده است. البته یک پایگاه داده متفاوت! در واقع تکنولوژی بلاک چین رویکرد متفاوتی در زمینه ذخیره اطلاعات دارد. اطلاعات ثبت شده در بستر بلاک چین توسط الگوریتمهای رمزنگاری به یکدیگر متصل میشوند. شما میتوانید هر نوع داده و اطلاعاتی را در بستر بلاک چین ذخیره کنید، اما در بیشتر مواقع این تکنولوژی به عنوان دفتر کل توزیع شده و برای ثبت تراکنشها مورد استفاده قرار میگیرد. برای مثال بلاک چین در بیت کوین به صورت غیر متمرکز به کار گرفته شده است.
به کارگیری تکنولوژی بلاک چین در این ساختار موجب شده تا هیچ فرد یا گروه خاصی قادر به کنترل شبکه بیت کوین نباشند. اما بلاک چین چیست؟ در ادامه ساختار، کاربردها، مزایا و معایب تکنولوژی بلاک چین را با جزئیات بیشتری مورد بررسی قرار میدهیم.
بلاک چین چیست؟
بلاک چین (Blockchain) به عنوان یک پایگاه داده یا دفتر کل بین شبکهای از کامپیوترها که اصطلاحا نود نامیده میشوند، توزیع شده است. تمام اطلاعات با فرمت دیجیتالی و به صورت الکترونیکی در بستر بلاک چین ذخیره میشوند. اهمیت بلاک چین در ساختار کلی ارزهای دیجیتال بسیار بالا است. برای مثال بیت کوین برای حفظ سیستم امنیتی و ثبت غیر متمرکز تراکنشهای کاربران خود از قابلیتهای تکنولوژی بلاک چین استفاده میکند.
ساختار هوشمندانه فناوری بلاک چین ذخیرهسازی ایمن و دقیق اطلاعات را بدون دخالت شخص ثالث امکانپذیر کرده است. اما تفاوت اصلی پایگاه داده و بلاک چین چیست؟ در واقع بلاک چین شیوه متفاوتی را برای سازماندهی اطلاعات به کار گرفته است. اطلاعات مربوط به تعداد مشخصی از تراکنشها در یک بلاک از شبکه بلاک چین جمعآوری و ذخیره میشوند. بنابراین هر بلاک تنها بخشی از اطلاعات ثبت شده در شبکه بلاک چین را شامل میشود.
به عبارتی دیگر ظرفیت حافظه هر بلاک محدود است. بعد از تکمیل فضای برای ذخیره اطلاعات، بلاک مورد نظر علاوه بر بسته شدن به بلاک قبلی نیز متصل میشود. ایجاد زنجیرهای از اطلاعات که با عنوان بلاک چین از آن یاد میکنیم، حاصل همین فرآیند است. تمام اطلاعاتی که بعد از این فرآیند در شبکه به ثبت میرسند در قالب بلاکهای جدید به بلاک چین اضافه میشوند.
پایگاههای داده معمولا اطلاعات را در قالب یک فهرست ذخیرهسازی میکنند. اما دادهها در شبکه بلاک چین به صورت دستهای و در قالب بلاکهای متصل به یکدیگر ثبت میشوند. همانطور که مشاهده میکنید، ساختار بلاک چین بستری غیر قابل تغییر و غیر متمرکز برای ذخیره داده و اطلاعات را به وجود آورده است و هر بلاک با یک برچسب زمانی مشخص به زنجیره بلاک چین اضافه میشود.
بلاک چین چگونه کار میکند؟
هدف اصلی بلاک چین ارائه بستری برای ثبت غیر متمرکز اطلاعات است. ساختار کلی بلاک چین به گونهای طراحی شده که شما به هیچ وجه نمیتوانید اطلاعات ثبت شده را تغییر دهید. بنابراین فناوری بلاک چین پایگاهی برای ثبت غیر قابل تغییر دادهها در دفتر کل محسوب میشود. به بیان سادهتر هیچ شخص یا سازمانی قادر به تغییر، حذف و از بین بردن اطلاعات مربوط به تراکنشها نیست. همین ویژگی و ساختار موجب شده تا بلاک چین با عنوان تکنولوژی دفتر کل توزیع شده (DLT) نیز شناخته شود.
بعد از ظهور و معرفی بیت کوین در سال 2018، فناوری بلاک چین بارها در سایر پروژههای ارز دیجیتال، اپلیکیشنهای امور مالی غیر متمرکز (DeFi)، توکنهای غیرمثلی (NFT) و قراردادهای هوشمند (Smart Contract) مورد استفاده قرار گرفت. در واقع بلاک چین سعی دارد با فراهم کردن امکانات و زیرساختهای لازم، افراد دیگر نیازمند اعتماد به سازمانهای واسطه و سایر افراد نباشند. کاربران با کمک تکنولوژی بلاک چین میتوانند در یک بستر امن و غیر قابل نفوذ با یکدیگر تعامل داشته باشند. تابع هش، بلاکها، نودها، ماینرها، کیف پولها، امضاء دیجیتالی و پروتکلها از جمله زیرساختهای اصلی فناوری بلاک چین هستند.
جالب است بدانید که اطلاعات بلاک جدید تنها هنگامی که اکثریت نودهای فعال شبکه با آن موافق باشند، تایید و ثبت خواهد شد. سیستم بلاک چین با استفاده از این ساختار و راهکار از بروز مشکلاتی مانند تایید نادرست تراکنشها یا دو بار خرج کردن جلوگیری میکند. مکانیزمهای اجماع مانند اثبات کار (PoW) و اثبات سهام (PoS) وظیفه مدیریت سیستم امنیتی بلاک چین را بر عهده دارند. البته مکانیزمهای اجماع دیگری هم در پروژههای بلاک چینی مورد استفاده قرار میگیرند.
بیشتر بخوانید: آشنایی با اصطلاحات کاربردی بازار ارز دیجیتال
ویژگی های فناوری بلاک چین
همانطور که در بخشهای قبل هم گفته شد، ساختار کلی بلاک چین بسیار هوشمندانه و متفاوت است. اما کدام ویژگی این فناوری را نسبت به سایر تکنولوژیهای مشابه متمایز کرده است؟ در ادامه شما برای با ویژگی و قابلیتهای اصلی بلاک چین بیشتر آشنا میکنیم.
ساختار غیر متمرکز بلاک چین
برای درک بهتر کاربرد ساختار غیر متمرکز بلاک چین، یک پایگاه داده با 10,000 کامپیوتر را در نظر بگیرید. این کامپیوترها برای حفظ اطلاعات مربوط به حساب کاربری مشتریان مورد استفاده قرار میگیرند. تمامی کامپیوترها و اطلاعات در فضای شرکت نگهداری میشوند. آیا صاحبان این قبیل کسب و کارها تا به حال به این موضوع فکر کردهاند که در صورت بروز مشکلاتی از قبیل قطع برق چه اتفاقی خواهد افتاد؟ اگر کامپیوترهای این سازمان به هر دلیلی دیگر به جریان اینترنت دسترسی نداشته باشند، چه اتفاقی میافتد؟
در صورت بروز حوادثی مثل آتشسوزی، از بین رفتن کامپیوترها و اطلاعات سازمان چه راهکاری برای بازیابی اطلاعات وجود دارد؟ اگر یکی از افراد دارای قدرت و کنترل در سازمان برای رسیدن به اهداف شخصی خود تصمیم بگیرد تمام اطلاعات ثبت شده در پایگاه داده را از بین ببرد، چه اتفاقی میافتد؟ در تمام مواردی که گفته شد، امکان و احتمال از بین رفتن اطلاعات مربوط به حساب کاربری افراد بسیار بالا است.
تکنولوژی بلاک چین دقیقا برای رفع و جلوگیری از بروز چنین مشکلاتی ساخته شده است. فناوری بلاک چین اطلاعات پایگاه داده را به صورت هم زمان در بستر چندین کامپیوتر و موقعیتهای مکانی مختلف ذخیره میکند. در واقع با به کارگیری این روش و ذخیرهسازی متعدد داده، درستی اطلاعات نیز حفظ میشود. بنابراین اگر شخصی به هر دلیلی قصد دستکاری و تغییر دادههای ثبت شده در شبکه را داشته باشد، سایر نودهای فعال از این موضوع باخبر شده و هیچ تغییری اعمال نخواهد شد.
برای مثال شبکه بیت کوین را در نظر بگیرید. اگر فردی به دنبال تغییر اطلاعات مربوط به تاریخچه تراکنشها باشد، سایر نودهای شبکه به راحتی میتوانند با مراجعه به دفتر کل بیت کوین اطلاعات غلطی که با دادههای ثبت شده، همخوانی ندارند را شناسایی کنند. همانطور که مشاهده کردید، سیستم بلاک چین یک فرآیند دقیق و شفاف از اتفاقات را رقم میزند. بنابراین هیچ یک از نودهای فعال در شبکه توانایی اعمال تغییر و ایجاد اختلال در اطلاعات ثبت شده را نخواهند داشت.
به بیان سادهتر داده و تاریخچه ثبت شده در بلاک چین مانند تراکنشهای ارز دیجیتال غیر قابل تغییر یا به عبارتی غیر قابل بازگشت هستند. اما قابلیت بلاک چین به ارزهای دیجیتال و ثبت تراکنشها محدود نمیشود. فناوری بلاک چین همچنین در زمینههایی مانند قراردادهای قانونی، تعیین هویت یا فهرست موجودی محصولات شرکت نیز کاربرد دارد.
شفافیت فناوری بلاک چین
یکی از دلایل محبوبیت بلاک چین در جوامع جهانی شفافیت آن است. برای مثال ساختار غیر متمرکز بلاک چین بیت کوین را در نظر بگیرید. کاربران به راحتی میتوانند با استفاده از یک مرورگر بلاک چین یا نود فعال به تمام اطلاعات مربوط به تراکنشهای در حال انجام و ثبت شده در شبکه دسترسی داشته باشند. در واقع یک نسخه کپی از زنجیره در اختیار نودها قرار میگیرد. این نسخه هر بار بعد از تایید و اضافه شدن بلاک جدید به روزرسانی میشود. بنابراین ردیابی تراکنشهای بیت کوین توسط تمام کاربران امکانپذیر است.
در سالهای گذشته شاهد اتفاقاتی از قبیل هک صرافیهای ارز دیجیتال بودهایم. تعدادی از سرمایهگذاران طی این حملات سایبری بیت کوینهای موجود در حساب کاربری خود را از دست دادند. جالب است بدانید که در چنین شرایطی هویت هکر کاملا ناشناس باقی میماند، اما ردیابی مقدار بیت کوین به سرقت رفته کار سخت و پیچیدهای نیست. شما با یک سرچ ساده متوجه خواهید شد که بیت کوین دزدیده شده به چه کیف پولی منتقل شده است. البته این نکته را هم به خاطر داشته باشید که دادههای ثبت شده در بستر شبکه بلاک چین، رمزگذاری میشوند.
تنها شخص دارای اطلاعات قادر به رمزگشایی یا به عبارتی آشکار کردن آن است. بدین معنی که کاربران فعال شبکه در صورت تمایل میتوانند هویت خودشان را مشخص کنند. بنابراین طراحی هوشمندانه بلاک چین علاوه بر حفظ شفافیت کلی شبکه، هویت کاربران را نیز ناشناس نگه میدارد.
مزایا و معایب بلاک چین
بیشتر بلاک چینها یک پایگاه داده غیر متمرکز هستند که به عنوان دفتر کل توزیع شده مورد استفاده قرار میگیرند. این دفاتر کل بلاک چینی وظیفه ردیابی و ذخیره اطلاعات در بلاکها را بر عهده دارند. ساختار فناوری بلاک چین به گونهای است که اطلاعات در بستر آن به ترتیب زمانی و با استفاده از تکنولوژی رمزنگاری به یکدیگر متصل میشوند.
توسعه تکنولوژی بلاک چین مزایای بسیاری را برای کسب و کارها در سطح جهان به همراه داشته است. به بیان سادهتر کاربران با استفاده از بلاک چین علاوه بر ارتقاء سیستم امنیتی در یک بستر تراست لس (عدم نیاز اعتماد به شخص ثالث) به تعامل با یکدیگر نیز میپردازند. با این حال ویژگی عدم تمرکز فناوری بلاک چین ایراداتی هم در این میان به وجود آورده است. در ادامه مزایا و معایب بلاک چین را به صورت مختصر با یکدیگر مورد بررسی قرار میدهیم.
مزایای بلاک چین
برخی از مزایای اصلی فناوری بلاک چین عبارتاند از:
دقت در فرآیند ثبت اطلاعات
تراکنشها در بستر بلاک چین قبل از ثبت نهایی توسط هزاران کامپیوتر بررسی و تایید میشوند. این فرآیند بدون دخالت هیچ نهاد و سازمانی صورت میگیرد. در نتیجه احتمال بروز مشکلاتی مانند خطاهای انسانی تا حد قابل توجهی کاهش یافته است. حتی اگر یکی از کامپیوترها با خطا مواجه شود، اطلاعات غلط در شبکه ثبت نمیشوند. این اتفاق تنها زمانی میافتد که 51 درصد از نودهای فعال اشتباه مشابه را تکرار کنند. بنابراین ثبت داده غلط و بروز چنین اشتباهی آن هم در شبکه گسترده و کاملا غیر متمرکز ارزهای دیجیتال غیر ممکن به نظر میرسد.
کاهش هزینه
به طور کلی تمام افراد در جوامع مختلف برای انجام امور مختلف مانند تایید تراکنشهای بانکی، امضاء یک مدرک در دفتر اسناد رسمی یا ثبت رسمی ازدواج، هزینهای را به موسسات مختلف دولتی پرداخت میکنند. فناوری بلاک چین نیاز حضور و نظارت شخص ثالث را به حداقل میزان ممکن رسانده است. در چنین ساختاری شما دیگر هزینهای را به سایر سازمانها پرداخت نمیکنید. همین موضوع کاهش قابل توجه هزینهها را با خود به همراه داشته است.
تمرکز زدایی
فناوری بلاک چین هیچ اطلاعاتی را در یک موقعیت مکانی و به صورت متمرکز ذخیره نمیکند. در واقع نسخههای کپی شده از اطلاعات در شبکه غیر متمرکزی از کامپیوترها، ذخیره و نگهداری میشوند. هر بار با اضافه شدن بلاک جدید به شبکه بلاک چین، اطلاعات جدید در تمام نودهای فعال نیز به ثبت میرسد. در واقع ذخیرهسازی غیر متمرکز دادهها در بلاک چین، دستکاری و ایجاد تغییر را بسیار سخت کرده است.
تراکنشهای بهینه و کارآمد
انجام و ثبت نهایی تراکنشها در بستر سازمانهای بانکی در برخی از موارد چند روز کاری طول میکشد. خدمات بیشتر موسسات مالی 5 روز هفته و تنها طی ساعات کاری در اختیار کاربران قرار میگیرد. اما فناوری بلاک چین 24 ساعت شبانه روز و 7 روز هفته، بدون هیچ محدودیتی فعالیت دارد. انجام و ثبت نهایی یک تراکنش در شبکه بیت کوین حدودا 10 دقیقه طول میکشد. البته تعدادی از آلت کوینها با استفاده از سایر تکنولوژیها، زمان لازم برای ثبت تراکنش در بستر بلاک چین را تا حد قابل توجهی کاهش دادهاند.
این قابلیت برای افرادی که قصد پرداخت و انتقال برون مرزی دارایی خودشان را دارند، بسیار کاربردی است. با توجه به نرخ کارمزد بالا انتقالات بینالمللی و فرآیند طولانی ثبت تراکنشها، فناوری بلاک چین میتواند جایگزین مناسب و مطمئنی برای این دسته از افراد باشد.
حفظ حریم خصوصی
بیشتر شبکههای بلاک چین به صورت پایگاههای داده عمومی در این حوزه فعالیت میکنند. بدین معنی که دسترسی به لیست تاریخچه تراکنشها برای هر کاربری که به اینترنت متصل باشد، امکانپذیر است. شما میتوانید به جزئیات هر تراکنشها دسترسی داشته باشید. با این حال هویت شخصی که تراکنش را انجام داده، مشخص نخواهد بود. تراکنشها در بستر بلاک چین به صورت کاملا محرمانه ثبت میشوند.
کلید عمومی حساب کاربری افراد بعد از ثبت تراکنش در بستر بلاک چین ذخیره میشود. اما اطلاعات خصوصی غیر قابل دسترسی است. البته برخی از سرمایهگذاران با استفاده از خدمات صرافیهای متمرکز ارز دیجیتال، دارایی خود انتقال میدهند. غالبا این دسته از پلتفرمها هنگام ثبتنام اسناد هویتی افراد را به منظور احراز هویت دریافت میکنند. بنابراین هویت کاربرانی که در این صرافیها فعالیت دارند، قابل شناسایی است. اما حتی در چنین شرایطی سایر افراد شبکه به اطلاعات شخصی کاربر دسترسی ندارند.
ارتقاء سیستم امنیتی
بعد از انجام تراکنش در بستر بلاک چین، اعتبار آن توسط سایر نودهای فعال در شبکه مورد بررسی قرار میگیرد. هیچ تراکنشی بدون تایید اکثریت به ثبت نمیرسد. هزاران نود جزئیات مربوط به فعالیت کاربران را کنترل میکنند. هر بلاک علاوه بر هش بلاک قبلی، هش منحصربهفرد خودش را نیز دارد. با ایجاد کوچکترین تغییری در اطلاعات بلاک، هش آن نیز تغییر پیدا میکند. از همین رو بیشتر کارشناسان معتقدند که بلاک چین موجب ارتقاء سیستم امنیتی شده است.
بیشتر بخوانید: هش ریت (Hash Rate) یا نرخ هش چیست؟
شفافیت
بلاک چین غالبا یک نرم افزار متن باز است. بدین معنی که همه افراد میتوانند کدهای برنامهنویسی آن را مشاهده کنند. بنابراین شناسایی مشکلات و حفرههای امنیتی شبکه برای کاربران و علاقهمندان امکانپذیر است. همین ساختار نشانگر عدم تمرکز و کنترل شبکه بلاک چین ارزهای دیجیتالی مانند بیت کوین توسط افراد و سازمانها است. بعد از ارائه یک کد جدید و جایگزین برای شبکه، تمام کاربران در سراسر جهان در جریان قرار میگیرند و تغییرات مورد نظر بعد از موافقت اکثریت جامعه کاربری به صورت رسمی در شبکه اعمال خواهد شد.
ارائه خدمات بانکی بدون محدودیت
استفاده تمام افراد با هر قومیت، جنسیت و پیشینه تاریخی از قابلیت و خدمات ارزهای دیجیتال، به عنوان یکی از اصلیترین ویژگیهای بلاک چین شناخته میشود. طبق آمارهای ارائه شده حدود 1.7 میلیارد از افراد بزرگسال حتی یک حساب بانکی برای مدیریت و ذخیره دارایی خودشان ندارند.
بیشتر این افراد از شهروندان کشورهای در حال توسعه هستند. در واقع دستمزد اندک آنها در قالب پول کاغذی پرداخت میشود. حفظ و نگهداری پول کاغذی چالشهای خاص خودش را دارد. برای مثال این شهروندان حقوق دریافتی خودشان را در خانه و سایر مکانها پنهان میکنند. نگرانی، خشونت غیر ضروری و دزدی از جمله مشکلات این شیوه مدیریت دارایی است.
بلاک چین و قابلیتهای نامحدود آن مشکلات شهروندان کشورهای در حال توسعه را نیز برطرف خواهد کرد. این فناوری میتواند در آینده تغییرات بزرگ و قابل توجهی را در صنعت پزشکی، حقوق مالکیت و سایر قراردادهای قانونی به وجود بیاورد.
معایب بلاک چین
برای درک بهتر شما به معایب تکنولوژی بلاک چین میتوانیم به موارد زیر اشاره کنیم:
هزینههای جانبی تکنولوژی بلاک چین
همانطور که در بخشهای قبلی هم گفته شد، هزینه کارمزد تراکنش در شبکه بلاک چین بسیار ناچیز است. اما الگوریتمهایی که به منظور مدیریت، تایید و ثبت تراکنش در بستر شبکه بلاک چین پیادهسازی میشوند، قدرت محاسباتی و انرژی بسیار بالایی نیاز دارند. برای مثال بیت کوین با به کارگیری سیستم اثبات کار تراکنشها را تایید و ثبت میکند. مقدار انرژی مصرفی توسط ماینرهای شبکه بیت کوین با مصرف برق سالانه کشورهای اوکراین و نروژ برابر است.
به طور کلی هزینه استخراج و تایید تراکنش در بیشتر پروژههای بلاک چینی بالا است. البته توسعهدهندگان راه حلهای مختلفی را برای بهبود عملکرد کلی شبکههای بلاک چینی ارائه دادهاند. طبق پیشبینی کارشناسان مشکل هزینه بالای فرآیند استخراج ارز دیجیتال به زودی برطرف خواهد شد.
بیشتر بخوانید: آشنایی با انواع الگوریتم اجماع در بلاک چین
سرعت پایین و ذخیره اطلاعات غیر ضروری
سرعت ثبت تراکنش در بسیاری از پروژههای ارز دیجیتال پایین است. بیت کوین میتواند مثال بسیار خوبی برای درک بهتر این مشکل فناوری بلاک چین باشد. همانطور که در بخشهای قبلی هم گفته شد این رمز ارز از الگوریتم اثبات کار برای اضافه کردن بلاکهای جدید به شبکه استفاده میکند.
زمان لازم برای استخراج بیت کوین و ثبت تراکنش در این سیستم چیزی حدود 10 دقیقه است. بنابراین شبکه بلاک چین بیت کوین تنها میتواند 7 تراکنش را در ثانیه مدیریت کند. بلاک چین سایر پروژههای ارز دیجیتال مانند اتریوم عملکرد بهتری دارند، اما همچنان محدودیتهایی در این زمینه وجود دارد. توسعهدهندگان همواره به دنبال ارائه راه حلی برای رفع این مشکل هستند. تعداد تراکنشهای برخی از پروژهها حتی به بیش از 30,000 در ثانیه رسیده است.
فضای محدود هر بلاک برای ذخیره اطلاعات نیز به عنوان یکی از مشکلات دیگر فناوری بلاک چین شناخته میشود. در واقع این موضوع مقیاسپذیری شبکههای بلاک چینی را تا حد قابل توجهی کاهش داده است. اما در دنیای تکنولوژی امروز که همه چیز به سرعت در حال تغییر است، نباید احتمال ارائه راه حلی برای رفع مشکل مقیاس پذیری را نادیده گرفت.
فعالیتهای غیر قانونی
ساختار محرمانه شبکه بلاک چین علاوه بر جلوگیری از بروز حملات سایبری و حفظ امنیت کاربران معایبی را نیز با خود به همراه داشته است. برخی از کاربران از شبکههای بلاک چینی برای انجام فعالیتهای غیر قانونی استفاده میکنند. بنابراین پروژههای ارز دیجیتال میتوانند کاربردی شبیه به دارک وب داشته باشند. دراک وب بستری برای خرید و فروش کالاهای غیر قانونی است.
در واقع تکنولوژی بلاک چین و ارزهای دیجیتال مزایا و معایب متفاوتی دارند. کاربران سراسر جهان در بستر پلتفرمهای بلاک چینی به راحتی و بدون محدودیت از خدمات مالی بهرهمند شوند. اما از سوی دیگر بستر به وجود آمده انجام فعالیتهای غیر قانونی را بسیار آسانتر کرده است.
قوانین و مقررات
بسیاری از سرمایهگذاران حوزه رمز ارزها نگران غیر قانونی شدن ارزهای دیجیتال در دولت و کشورهای خودشان هستند. با این حال اگر دیدگاه منطقی به دنیای بلاک چین و رمز ارزها داشته باشید، متوجه خواهید شد که در شرایط کنونی بروز چنین اتفاقی بسیار سخت و حتی تا حدودی غیر ممکن به نظر میرسد. برای مثال کافیست شبکه غیر متمرکز و وسیع بیت کوین را در نظر بگیرید. در واقع با توجه به شرایط کنونی غیر قانونی شدن بیت کوین توسط مقامات حکومتی و کشوری تنها از لحاظ تئوری امکانپذیر است. البته کاربران بعد از مشاهده سرمایهگذاری شرکتهای بزرگ و نام آشنا در حوزه بلاک چین، دیگر نگران این موضوع نیستند.
مزایای بلاک چین | معایب بلاک چین |
واسطه زدایی | فعالیت بیش از حد و غیر ضروری شبکه بلاک چین |
ثبت باکیفیت و درست اطلاعات | پیچیدگی فرآیند تایید و امضاء تراکنشها |
امنیت و ماندگاری | احتمال دسترسی هکرها به کلید خصوصی |
یکپارچگی سازمانی | نگرانیهای مربوط به موضوع یکپارچگی |
ثبات، تغییر ناپذیری و شفافیت | قوانین نامعلوم و نامشخص |
تداوم و اعتبار | مصرف بالای انرژی |
طراحی یک اکوسیستم ساده و کاربردی | عدم نظارت و کنترل سازمانهای فعال شبکه |
توانمندی کاربران | مشکلات و نگرانیهای امنیتی |
ثبت سریع تراکنشها | ایجاد شکاف و عدم مقبولیت بلاک چین در جوامع |
کاهش هزینههای جانبی و نرخ کارمزد | عدم وجود قابلیتهای سازمانی |
شیوه نوینی از کسب و کار و زنجیره ارزش | هزینه بالا فرآیند استخراج در برخی از پروژهها |
ارتقاء قابلیت ردیابی | تعداد کم و محدود تراکنشهای ثبت شده در هر ثانیه |
جایگزینی مناسب برای دسترسی بدون محدودیت و امن به خدمات بانکی | مشارکت برخی از کاربران در فعالیتهای غیر قانونی نظیر دارک وب |
حفظ حریم خصوصی کاربران | محدودیتهای مربوط به ذخیره اطلاعات، مقیاس پذیری |
امنیت بلاک چین چقدر است؟
فناوری بلاک چین توانایی مقاومت کامل در برابر حملات سایبری هکرها را ندارد، اما ساختار غیر متمرکز آن موجب ارتقاء سطح امنیتی بلاک چین شده است. هکرها تنها در صورت دسترسی به 51 درصد از نسخههای کپی شده بلاک چین، توانایی ایجاد تغییر و دستکاری اطلاعات شبکه را خواهند داشت. به بیان سادهتر شما برای هک شبکه بلاک چین باید به بیش از 50 درصد نودهای فعال شبکه دسترسی داشته باشید. بروز چنین اتفاقی در شبکه بلاک چین پروژههای محبوب حوزه ارز دیجیتال مانند بیت کوین که نودهای آن به صورت کاملا غیر متمرکز در نقاط مختلف جهان مشغول فعالیت هستند، تقریبا غیر ممکن به نظر میرسد. این حمله سایبری در پروژههای ارز دیجیتال اصطلاحا حمله 51 درصدی نامیده میشود.
محبوبترین و بزرگترین شبکههای بلاک چینی مانند بیت کوین و اتریوم در دسترس کاربران سراسر جهان قرار دارند. در واقع برای دسترسی به بلاک چین این پروژهها تنها یک کامپیوتر متصل به اینترنت احتیاج خواهید داشت. تهدیدات امنیتی ناشی از افزایش تعداد کاربران در شبکههای سنتی، حتی در دنیای تکنولوژی امروز مشهود است. اما رویکرد متفاوت و نوین فناوری بلاک چین موجب شده تا با افزایش تعداد نودهای فعال، سیستم امنیتی شبکه نیز ارتقاء پیدا کند.
در واقع افزایش نودها بدین معنی است که افراد بیشتری در حال بررسی اطلاعات و تایید درستی دادههای ثبت شده در شبکه هستند. این موضوع برخلاف انتظار احتمال بروز مشکلاتی از قبیل هک و دستکاری اطلاعات در شبکههای بلاک چین خصوصی افزایش داده است. شما برای پیوستن و فعالیت در بلاک چینهای خصوصی باید مجوز داشته باشید. بنابراین تعداد نودهای فعال در شبکه بلاک چین خصوصی به همین نسبت کمتر است.
علاوه بر آن بلاک چین قابلیت منحصربهفردی در زمینه مقابله با دو بار خرج کردن، هنگام انجام تراکنش و انتقال دارایی دارد. احتمال بروز حملات ارز دیجیتال از نگرانیهای اصلی کاربران فعال در این حوزه است. حمله دو بار خرج کردن به فرآیندی اشاره دارد که در طی آن کاربر میتواند دو بار دارایی دیجیتال خود را خرج یا از آن استفاده کند. از آنجایی که رمز ارزها برخلاف پول و اسکناس کاغذی به صورت کاملا دیجیتالی طراحی و ساخته شدهاند، احتمال بروز چنین اتفاقی وجود دارد.
برای مثال شما نمیتوانید با 3 دلاری که صرف خرید یک لیوان قهوه کردهاید، کالا یا محصول دیگری را خریداری کنید. اما در دنیای رمز ارزها این احتمال وجود دارد که یک کاربر با استفاده از راهکارهای مختلف و گمراه کردن شبکه، چندین بار از دارایی دیجیتال خود را خرج کند.
فناوری بلاک چین میتواند به جلوگیری از بروز مشکلات این چنینی کمک کند. تراکنشها بعد از انجام در بستر شبکه بلاک چین ارزهای دیجیتال توسط نودهای شبکه بررسی و بعد از تایید اکثریت به ثبت نهایی میرسند. در نهایت اطلاعات مربوط به تراکنش انجام شده به صورت عمومی در اختیار کاربران شبکه قرار میگیرد.
مقایسه بلاک چین و بیت کوین
اما تفاوت بلاک چین و بیت کوین چیست؟ جالب است بدانید که فناوری بلاک چین اولین بار در سال 1991 توسط دو محقق با نامهای استوارت هابر (Stuart Harber) و اسکات استورنا (W. Scott Stornetta) کشف شد. در واقع خالقان بلاک چین خواستار ایجاد بستری بودند که تغییر برچسب زمانی در آن غیر ممکن باشد. اما قابلیت فناوری بلاک چین تقریبا دو دهه بعد و با ظهور بیت کوین در ژانویه سال 2009 برای جوامع جهانی آشکار شد. بنابراین میتوان گفت که بیت کوین نشانگر اولین کاربرد بلاک چین در دنیای واقعی است.
پروتکل بیت کوین بر روی شبکه بلاک چین پیادهسازی شده است. خالق ناشناس بیت کوین یا همان ساتوشی ناکاماتو هنگام معرفی ارزهای دیجیتال، بلاک چین را یک سیستم پرداخت الکترونیکی جدید، همتا به همتا (P2P)، بدون نیاز به حضور و دخالت شخص ثالث معرفی کرد.
نکته قابل توجه این است که بیت کوین فناوری بلاک چین را صرفا به منظور حفظ شفافیت فرآیند ثبت تراکنشها در بستر دفتر کل شبکه به کار میگیرد. قابلیتهای بلاک چین محدود به این حوزه نیست. شما به راحتی میتوانید هر نوع داده الکترونیکی را در بستر بلاک چین به ثبت برسانید. همانطور که در بخشهای قبل هم گفته شد، تغییر و اصلاح داده بعد از ثبت نهایی غیر ممکن است. بنابراین این اطلاعات میتوانند در قالب تراکنش، رای، فهرستی از محصولات، هویت، سند خانه و سایر موارد در بستر بلاک چین به ثبت برسند.
در حال حاضر کسب و کارهای زیادی به دنبال استفاده و به کارگیری بلاک چین در پروژههای خودشان هستند. قابلیت بسیار بالای این فناوری میتواند کار را برای جوامع بشری راحتتر کند. برای مثال فرآیند رایگیری با استفاده از فناوری بلاک چین در یک بستر امن و مطمئن انجام میشود. ساختار غیر قابل تغییر بلاک چین بروز اتفاقاتی مانند فریب و تقلب در رایگیری را غیر ممکن میسازد.
هر شهروند را در این فرآیند به یک رمز ارز یا توکن در نظر بگیرید. یک کیف پول اختصاصی نیز برای کاندیدها مشخص میشود. شهروندان رای خودشان را به کیف پول کاندیدای مورد نظر ارسال میکنند. با توجه به ساختار شفاف و قابل ردیابی فناوری بلاک چین دیگر اشخاص در فرآیند شمارش آرا نقشی ندارند. در نتیجه احتمال دستکاری آرا و ارائه اطلاعات غلط به صفر میرسد.
بیت کوین | بلاک چین |
مفهوم انجام تراکنشها به صورت ناشناس اولین بار با ظهور بیت کوین در جوامع مطرح شد. اما شفافیت یکی از ویژگیهای اصلی بلاک چین است. فرآیند احراز هویت در برخی از بلاک چینها با سختگیری بالایی انجام میشود. | بلاک چین یک پایگاه داده توزیع شده است، در حالی که بیت کوین در قالب ارز دیجیتال یا رمز ارز طراحی شده و کاربرد متفاوتی دارد. |
بیت کوین به منظور انتقال ارزش در بین کاربران مورد استفاده قرار میگیرد. با این حال بلاک چین در زمینه انتقال و ثبت هر نوع داده و تعیین مالکیت داراییهای دیجیتال کاربرد دارد. | تکنولوژی بلاک چین به عنوان پایه و زیرساخت اصلی بیت کوین شناخته میشود، اما کاربردهای آن بسیار بیشتر و فراگیرتر از حوزه رمز ارزها است. |
مقایسه بلاک چین و موسسات بانکی
بعد از پیدایش فناوری بلاک چین، بسیاری از کارشناسان معتقد بودند که این تکنولوژی میتواند یک تهدید جدی برای سازمانهای مالی سنتی به خصوص عملکرد فرآیندهای پرداخت و بانکی باشد. با این وجود، سازمانهای بانکی و بلاک چینهای غیر متمرکز تفاوتهای قابل توجهی با یکدیگر دارند. در ادامه به مقایسه موسسات بانکی و محبوبترین ارز دیجیتال بازار یعنی بیت کوین که بر پایه فناوری بلاک چین ساخته شده است، میپردازیم.
ساعات ارائه خدمات
همانطور که میدانید خدمات بانکها در تمام ساعات و روزهای هفته در اختیار کاربران قرار نمیگیرد. هر سازمان بانکی با توجه به فاکتورهای مختلف محدودیتهایی را در این زمینه اعمال کرده است. اما قابلیتها و خدمات شبکههای بلاک چینی در 24 ساعت شبانه روز و 7 روز هفته، بدون هیچ محدودیتی در دسترس کاربران سراسر جهان قرار دارند.
کارمزد تراکنشها
کارمزد تراکنش در هر بانک متفاوت است. اما در حالت کلی شما برای انجام تراکنش مبلغی را به عنوان کارمزد پرداخت میکنید. کارمزد پرداختهای برون مرزی بسیار بالاتر از تراکنشهای معمولی است. حتی در برخی از موارد پرداختها و انتقالات برون مرزی به دلیل نرخ بالا کارمزد برای کاربران مقرون به صرفه نیست. این موضوع به عنوان یکی از ضعفها ساختاری سیستمهای مالی سنتی شناخته میشود.
اما در شبکه بیت کوین کارمزد تراکنشها با توجه به فاکتورهایی از جمله ماینرها و کاربران تعیین میشود. کارمزد تراکنش در شبکه بلاک چین بیت کوین بین 0 تا 50 دلار متغیر است. کاربران مشخص میکنند که مایل به پرداخت چه مبلغی هستند. در چنین ساختاری افراد آزادی نسبتا بیشتری دارند. بنابراین اگر مبلغ بسیار اندکی برای کارمزد تعیین شود، احتمال عدم انجام تراکنش نیز وجود دارد.
سرعت ثبت تراکنش
فرآیند انجام تراکنش و انتقالات در موسسات بانکی در برخی از موارد ممکن است ساعتها یا حتی چند روز کاری طول بکشد. اما ثبت تراکنش در بلاک چین بیت کوین با توجه به میزان شلوغی شبکه حداقل 15 دقیقه و حداکثر یک ساعت به طول میانجامد. زمان لازم برای ثبت تراکنش در پروژههای مختلف ارز دیجیتال متفاوت است. بعد از ظهور بیت کوین سایر توسعهدهندگان با به کرگیری قابلیتها و راهکارهای مختلف توانستند زمان لازم برای ثبت تراکنش در شبکه بلاک چین را تا حد قابل توجهی کاهش دهند.
قوانین احراز هویت
شما هنگام افتتاح حساب در موسسات بانکی اسناد و مدارک هویتی خودتان را ارائه میدهید. بانکها از لحاظ قانونی مستلزم به انجام فرآیند احراز هویت برای کاربران خود هستند. اما بیت کوین فعالیت و مشارکت در شبکه را بدون نیاز به ارائه مدرک هویتی برای تمام کاربران امکانپذیر کرده است.
فرآیند انتقال وجه
کارت شناسایی دولتی، حساب بانکی و گوشی هوشمند از حداقل الزامات انتقال وجه در سازمانهای بانکی دولتی محسوب میشوند. اما شما برای ثبت تراکنش و انتقال وجه در بستر بلاک چین تنها یک گوشی هوشمند متصل به اینترنت احتیاج دارید.
حریم خصوصی
اطلاعات شخصی کاربران در سرورهای موسسات بانکی ثبت و ذخیره میشوند. اگر سرورها به هر دلیلی در معرض خطر قرار بگیرند، احتمال بروز مشکلات امنیتی برای کاربران شبکه بسیار بالا است. حتی در برخی از موارد بانکها از اطلاعات شخصی کاربران خود سوء استفاده میکنند. اما حریم خصوصی افراد در شبکه بیت کوین حفظ میشود. در واقع تمام بیت کوینهای در گردش قابل ردیابی هستند. البته اگر کاربری این دارایی دیجیتال را به صورت ناشناس خریداری کند، شما قادر به شناسایی شخص دارنده بیت کوین نخواهید بود.
اما این نکته را هم در نظر داشته باشید که برخی از صرافیهای ارز دیجیتال هنگام ثبتنام و خرید اطلاعات هویتی کاربران را دریافت میکنند. بنابراین اگر بیت کوین را در بستر این دسته از پلتفرمها (صرافی متمرکز) خریداری کنید، هویت شما برای توسعهدهندگان صرافی قابل شناسایی است.
امنیت
موسسات بانکی عموما به کمک رمز عبور و احراز هویت دو عاملی، امنیت لازم برای حفظ دارایی کاربران را فراهم میکنند. تمام این اطلاعات در سرورهای بانک ذخیره شدهاند. بنابراین در صورت بروز مشکلاتی از قبیل حملات سایبری و هک سرورها، اطلاعات شخصی کاربران در خطر خواهد بود.
اما ساختار هوشمندانه بلاک چین به گونهای طراحی شده است که با افزایش تعداد کاربران فعال شبکه، سیستم امنیتی بیت کوین نیز ارتقاء پیدا کند. فرآیند مدیریت و نگهداری ارزهای دیجیتال بر عهده شخص کاربر است. برای مثال شما میتوانید برای ذخیره دارایی دیجیتال خودتان در بستری امن و قابل اطمینان از کیف پولهای سخت افزاری (سرد) استفاده کنید. این دسته از محصولات با ارائه قابلیت ذخیرهسازی آفلاین رمز ارزها خدمات امنیتی قابل قبولی را به سرمایهگذاران ارائه میدهند. البته کیف پولهای نرم افزاری و کاغذی نیز طرفداران زیادی دارند.
تایید تراکنش
موسسات بانکی حق لغو تراکنش کاربران را دارند. قوانین و دلایل هر سازمان بانکی برای لغو تراکنش متفاوت است. در واقع شما نمیتوانید با دارایی موجود در حساب بانکی خودتان هر محصول و کالایی را خریداری کنید. علاوه بر آن کارتهای بانکی در تمام کشورها کاربرد ندارند.
بیت کوین هیچ گونه محدودیتی در این زمینه اعمال نکرده است. شما به راحتی میتوانید از بیت کوین برای انجام امور مورد نظر خودتان استفاده کنید. البته مقامات دولتی برخی از کشورها محدودیتهایی را در این زمینه برای شهروندان در نظر گرفتهاند. بنابراین پیشنهاد میکنیم برای جلوگیری از بروز هر گونه مشکل احتمالی قبل از خرید، سرمایهگذاری یا خرج کردن بیت کوین تحقیقات لازم را انجام داده و تمام جوانب را بسنجید.
مسدود شدن و توقیف حساب کاربری
موسسات بانکی به اطلاعات و اسناد هویتی کاربران دسترسی دارند. ردیابی افراد توسط سازمانهای مالی باصلا کار سختی نیست. بنابراین احتمال توقیف یا مسدود شدن حساب بانکی شما به دلایل مختلف وجود دارد. اما ساختار محرمانه بیت کوین فرآیند ردیابی و توقیف حساب کاربری افراد را برای مقامات دولتی بسیار سخت کرده است.
بیشتر بخوانید: عوامل تاثیرگذار بر قیمت بیت کوین
کاربردهای بلاک چین
همانطور که در بخشهای قبل هم گفته شد، کاربرد بلاک چین در کسب و کارها بسیار متنوع، گسترده یا به عبارتی نامحدود است. برای مثال فناوری بلاک چین میتواند یک گزینه ایده آل برای پیادهسازی و اجرای قراردادهای هوشمند باشد. منظور از قرارداد هوشمند چیست؟
در واقع قرارداد هوشمند اطلاعات و جزئیات مربوط به توافقات بین افراد را شامل میشود. به بیان سادهتر قراردادهای هوشمند نسخه دیجیتالی قراردادهای سنتی هستند. تنظیم تمام قوانین و جریمهها در بستر قرارداد هوشمند صورت میگیرد. تفاوت اصلی قرارداد هوشمند خودکارسازی فرآیند پیادهسازی تعهدات و الزامات ثبت شده در قرارداد است. در ادامه تعدادی از کاربردهای بلاک چین را مورد بررسی قرار میدهیم.
امور مالی غیر متمرکز (DeFi)
امور مالی غیر متمرکز یا دیفای با به کارگیری تکنولوژی بلاک چین، خدمات و قابلیتهای مشابه سیستمهای مالی سنتی را در اختیار کاربران قرار میدهد. ارائه غیر متمرکز خدمات به عنوان تفاوت اصلی دیفای با سایر پلتفرمهای مالی شناخته میشود. دیفای بستر و زیرساخت لازم برای وامدهی و وامگیری را برای افراد فراهم کرده است. از آنجایی که پلتفرمهای دیفای بر پایه فناوری بلاک چین ساخته شدهاند، هیچ نهاد و سازمانی قادر به کنترل تعاملات کاربران در این شبکهها نیست.
توکن غیر مثلی (ان اف تی)
توکنهای غیر مثلی با قابلیتهای متنوع نیز یکی دیگر از کاربردهای بلاک چین هستند. به طور کلی ساختار هر ان اف تی منحصربهفرد است. به همین دلیل توکنهای غیر مثلی قابل معاوضه نیستند. شناسایی اثرات هنری به کمک فناوری بلاک چین و ان اف تیها بسیار راحتتر از گذشته است. در نتیجه شما به راحتی میتوانید با استفاده از بستر به وجود آمده توسط بلاک چین و توکنهای غیر مثلی اصالت و مالک اصلی آثار هنری را شناسایی کنید.
زنجیره تامین
به کارگیری فناوری بلاک چین در زنجیره تامین میتواند مزایای قابل توجهی را به همراه داشته باشد. در واقع بلاک چین ردیابی مواد اولیه، غذاها، اجناس مختلف و بسیاری از موارد دیگر را امکانپذیر میکند. این تکنولوژی دسترسی به اطلاعات مرتبط سایر زنجیرههای تامین را نیز در اختیار کاربران قرار میدهد.
دریافت خدمات گارانتی یا ضمانتنامه
فرآیند دریافت خدمات مربوط به گارانتی محصولات در بیشتر مواقع بسیار سخت و زمانبر است. اما به کارگیری فناوری بلاک چین و اجرای قرادادهای هوشمند میتواند تا حد قابل توجهی به تسهیل این فرآیند کمک کند.
دریافت حق بیمه
ایجاد ضوابط و دستورالعملهای مشخص برای دریافت حق بیمه با استفاده از فناوری بلاک چین و قراردادهای هوشمند امکانپذیر است. در چنین ساختاری شما به راحتی میتوانید حق بیمه را مستقیما بعد از وارد کردن اطلاعات شخصی خودتان دریافت کنید. البته درخواست باید با دستورالعملهای از پیش تعیین شده همخوانی داشته باشد.
تایید هویت
با استفاده از ساختار غیر متمرکز بلاک چین، تایید هویت آنلاین بسیار سریعتر و مطمئنتر انجام خواهد شد. ذخیره غیر متمرکز اطلاعات ایجاد حملات سایبری را برای هکرها سخت و تا حدودی غیر ممکن کرده است. بنابراین کسب و کارها و جوامع بشری میتوانند با به کارگیری این قابلیت هوشمندانه به بهبود فرآیند تایید هویت افراد کمک کنند.
اینترنت اشیاء (IoT)
اینترنت اشیاء به فرآیندی اشاره دارد که در طی آن دستگاهها یا اشیاء مختلف به کمک اینترنت به تعامل با یکدیگر میپردازند. فناوری بلاک چین میتواند نقش بسیار مهمی در آینده اینترنت اشیاء داشته باشد. در واقع بلاک چین با ارائه روشهای مختلف از حمله هکرها جلوگیری میکند. از آنجایی که بلاک چین با هدف کنترل غیر متمرکز ایجاد شده، گزینه مناسبی برای اجراسازی و ارتقاء اینترنت اشیاء است.
نگهداری و ذخیره اطلاعات
همانطور که در بخشهای قبل هم گفته شد، رویکرد بلاک چین برای ذخیره اطلاعات متفاوت است. هک پایگاه داده متمرکز میتواند از دست رفتن تمام اطلاعات یک سازمان یا شرکت را با خود به همراه داشته باشد. بلاک چین و قراردادهای هوشمند با ارائه یک روش غیر متمرکز برای ذخیره داده، ایرادات و ریسکهای احتمالی در این زمینه را به حداقل میزان ممکن رساندهاند.
مبارزه با جرایم
محبوبیت فناوری بلاک چین در جوامع جهانی روز به روز در حال افزایش است. بلاک چین و قراردادهای هوشمند، قابلیت مبارزه با پولشویی را دارند. طبق گفته کارشناسان مبارزه با جرایم مالی به کمک راهکارهای هوشمندانه این تکنولوژی نوین بسیار آسانتر شده است.
در واقع سازمانهای مالی سنتی تنها نقطه ورود و خروج را بررسی میکنند، اما بلاک چین تحلیلهای جامع و دقیقتری در این زمینه ارائه میدهد. نودهای فعال در شبکه غیر متمرکز بلاک چین تراکنشها و تغییرات را بعد از بررسی دقیق تایید و ثبت میکنند. همین موضوع افزایش قابل توجه سطح امنیت شبکه را با خود به همراه داشته است.
رایگیری
رایگیری و فرآیندهای مشابه آن با استفاده از قابلیتهای فناوری بلاک چین و قراردادهای هوشمند پیشرفتهای قابل توجهی را تجربه خواهند کرد. قطعا با گذشت زمان کاربردهای دیگری نیز به این لیست اضافه خواهد شد.
آینده بلاک چین
قابلیتهای فناوری بلاک چین نامحدود به نظر میرسد. بلاک چین تعامل در یک شبکه غیر متمرکز، سیستم و اینترنت بدون نیاز به اعتماد (تراست لس)، شفافسازی تراکنشها و بسیاری از موارد دیگر را برای جوامع بشری امکانپذیر کرده است. این تکنولوژی بعد گذراندن دوره پاندمی نیز همواره به دنبال ارائه راهکارهای جدید برای رفع چالشها و مشکلات اجتماعی افراد در سراسر جهان بوده و پیشبینی میشود که در آینده مفهوم ثروت را به کلی تغییر خواهد داد.
با توجه به کاربرد فراگیر و قابلیتهایی که گفته شد، آینده بلاک چین روشن به نظر میرسد. حتی تصور اینکه فناوری بلاک چین در آینده چه تغییراتی را در سرویسهای بانکی، فرآیند انتقال پول، فروشگاههای غیر متمرکز و سایر صنایع به وجود خواهد آورد، جالب و شگفتانگیز به نظر میرسد.
سخن پایانی
همانطور که مشاهده کردید، فناوری بلاک کاربردهای بسیار وسیع و متنوعی در جوامع جهانی دارد. افزایش سطح آگاهی افراد و کارشناسان فعال در این حوزه موجب شده تا بلاک چین را یک تکنولوژی کاملا مستقل از ارزهای دیجیتال در نظر بگیرند. فناوری بلاک چین علاوه بر افزایش دقت، بازدهی، امنیت، به کاهش هزینههای جانبی و دخالت شخص ثالث نیز کمک میکند. با این حساب بلاک چین میتواند به ارتقاء عملکرد کلی کسب و کارها و دولتها کمک کند.
با گذشت تنها دو دهه از ظهور بلاک چین میبینیم که بیشتر شرکتها بزرگ قصد دارند فناوری بلاک چین را به عنوان یکی از زیرساختهای اصلی خود به کار بگیرند. بنابراین بلاک چین دیر یا زود توسط سایر کسب و کار و شرکتهای بزرگ نیز مورد استفاده قرار گرفت. در حال حاضر شاهد افزایش روز افزون توکنهای غیر مثلی و توکنیزه کردن داراییها هستیم. به طور کلی میتوان گفت که آینده فناوری بلاک چین در جوامع جهانی بسیار روشن است.
بلاک چین به زبان ساده یعنی چه؟
تکنولوژی بلاک چین به زبان ساده یک پایگاه داده اشتراکی یا دفتر کل است. اطلاعات در قالب بلاک در بستر این شبکه ثبت و ذخیره میشوند. بلاک چین یک نسخه مشابه از تاریخچه تراکنشهای ثبت شده در شبکه را بین تمام نودها منتشر میکند. نودهای بلاک چین تمام امور و تراکنشها را کنترل و مدیریت میکنند، بنابراین مشکلاتی از قبیل حذف یا دستکاری اطلاعات اتفاق نمیافتد. در واقع یکی از الزامات ثبت نهایی تراکنش در بستر بلاک چین، تایید آن توسط اکثریت نودها است. امنیت لازم برای شبکه بلاک چین با استفاده از همین روش تامین میشود.
چند شبکه بلاک چین وجود دارد؟
تعداد شبکههای بلاک چین همواره در حال افزایش است. طبق آمارها و تحقیقات صورت گرفته در سال 2022 بیش از 10,000 پروژه ارز دیجیتال از شبکه بلاک چین استفاده میکنند. البته کاربردها بلاک چین در دنیای تکنولوژی امروز به ارزهای دیجیتال محدود نمیشود. بنابراین میتوان گفت که هزاران کسب و کار و پروژه دیگر هم هستند که فناوری بلاک چین را در ساختار کلی خود به کار گرفتهاند.
تفاوت بلاک چین عمومی و بلاک چین خصوصی چیست؟
بلاک چین عمومی به شبکهای اشاره دارد که کاربران به راحتی و بدون نیاز به مجوز در بستر آن به فعالیت و تعامل با یکدیگر میپردازند. به بیان سادهتر شما از هر جای دنیا به بلاک چین عمومی دسترسی داشته و در صورت تمایل میتوانید نود خودتان را در بستر شبکه راهاندازی کنید. سیستم امنیتی این دسته از بلاک چینها به دلیل طراحی و ساختاری که دارند، متفاوت است. امنیت لازم برای بلاک چینهای عمومی با استفاده از تکنولوژی رمزنگاری و الگوریتمهای اجماع مانند اثبات کار یا اثبات سهام تامین میشود.
بلاک چین خصوصی در سوی دیگر قرار دارد. شما برای تعامل در بستر بلاک چین خصوصی، مجوز ورود نیاز خواهید داشت. بنابراین هر کاربری قادر به راهاندازی نود در شبکه نیست. نودهای فعال به عنوان اعضاء قابل اعتماد شناخته میشوند. همین موضوع موجب شده تا سیستم امنیتی بلاک چین خصوصی به نسبت بلاک چین عمومی ضعیفتر باشد.
مزیت تکنولوژی بلاک چین چیست؟
تکنولوژی بلاک چین مزایا متنوع و متعددی در زمینههای مختلف دارد. شما میتوانید از قابلیت بلاک چین در تمام سازمانهای جهانی و بومی استفاده کنید. اما ایجاد بستری یکپارچه و قابل اطمینان برای ذخیره اطلاعات، مقاومت در برابر حملات سایبری، ارائه فناوری اطلاعات اشتراکی، توکن سازی و قابلیتهای انحصاری شبکه از جمله اصلیترین مزیتهای بلاک چین هستند.
آیا بلاک چین یک پلتفرم است؟
بلاک چین پلتفرمی برای کاربران و توسعهدهندگان است که میتوانند در بستر آن کاربردها و قابلیتهای متفاوتی را به وجود آورند. برای مثال میتوان به اتریوم که ارز دیجیتال بومی آن اتر (ETH) نام دارد، اشاره کرد. بلاک چین اتریوم قابلیت ساخت قرارداد هوشمند، ارائه توکنهای قابل برنامهریزی در عرضه اولیه سکه (ICO) و توکنهای غیر مثلی را نیز به کاربران خود ارائه میدهد. تمام این قابلیتها در بستر پلتفرم بلاک چینی اتریوم ساخته شدهاند و سیستم امنیتی پروژه نیز به کمک نودهای شبکه اتریوم کنترل و مدیریت میشود.
فناوری دفتر کل توزیع شده چیست؟
در واقع فناوری دفتر کل توزیع شده (DLT)، یک حوزه بسیار گسترده است که تکنولوژی بلاک چین را نیز شامل میشود. با توجه به نامی که برای این فناوری در نظر گرفته شده، دفتر کل توزیع شده به جای ذخیره و نگهداری متمرکز اطلاعات در بستر یک کامپیوتر از چندین نود استفاده میکند. بنابراین نسخه دیجیتالی اطلاعات به صورت غیر متمرکز و پراکنده بر روی چندین کامپیوتر به ثبت میرسد. فناوری بلاک چین با به کارگیری توابع رمزنگاری و الگوریتمهای اجماع قابلیتهایی مانند طراحی هوشمندانه، امنیت، پاسخگویی، تعامل سازنده و اعتماد را به کاربران خود ارائه میدهد.